Zondag 27 en maandag
28 januari 2012: Welcome, I’m mister Zambia
Het
was een zware dag. Om 7u15 ben ik thuis in Westerlo vertrokken, om 6u2O
(plaatselijke tijd, dus 5u20) ben ik geland in Lusaka. De treinreis was nog het
spannendste, want ja de Fyra deed het niet. Gelukkig waren er dit weekend
vervangende IC-treinen ingelegd tussen Antwerpen en Roosendaal, dus moesten we
toch al niet meer op de boemeltrein.
Wanneer we het station binnenrijden, is de conducteur zo
vriendelijk om in 4 talen af te roepen dat er op het spoor ernaast een trein
richting Schiphol komt MAAR dat er in Schiphol een probleem is en dat we informatie
moeten vragen op die trein.
Dus
wij, mijn moeder, ik en een koppel uit West-Vlaanderen dat we ontmoet hadden op
de trein, stappen de trein op en zoeken een conducteur (een rit lang hebben we
niemand gezien). Op een gegeven ogenblik kwam er op een schermpje waar alle
stopplaatsen opkomen, de boodschap dat reizigers richting Schiphol moesten
overstappen maar je had wel maar 1 minuut om met zware valiezen van perron te
wisselen. Wij natuurlijk in alle staten, snel snel valiezen bij elkaar geraapt
en de trein afgestapt. Gelukkig waren er enkele vriendelijke Nederlanders die
ons er op attent maakten dat we niet moesten overstappen, dus wij terug de
trein in en we reden “rustig” verder tot in Schiphol. Daar moesten we afscheid
nemen van onze medereizigers, wiens reis verder ging richting Dubai.
Zelf was ik ruim op
tijd in Schiphol, dus tijd genoeg om wat naar de mensen te kijken. Wat mij vooral
is opgevallen is de opvallend aanwezige politie. Deze lopen er zwaar bewapend
bij, en zijn zelfs angstaanjagender dan het Belgische leger. Op een gegeven
ogenblik kwamen er twee voorbij gewandeld met hun mitrailleur in de aanslag. (ik was jammer genoeg niet
snel genoeg om een foto te nemen).
En
dan was het ook tijd om daar afscheid te nemen :”Dag moeke… tot over 3
maanden,” snel omdraaien om de tranen te bedwingen en dan begon het avontuur
echt.
Deze
keer zonder gepiep door de douane geraakt, geen valiezen of niets moeten
uitpakken (een primeur) en dan het vliegtuig op richting Londen Heathrow. Daar
overstappen (tussen de verschillende gates rijdt er een soort metro, die
sneller rijdt en properder is dan die bij ons in Antwerpen) en proberen om toch
wat te slapen in het vliegtuig. Gelukkig zat het vliegtuig niet vol, dus had ik
twee zetels om mij op te leggen. Met een beperkte nachtrust lande ik dan
uiteindelijk in Lusaka. De huizen hebben hier mooi gekleurde daken (fel blauw,
rood en groen), maar omdat het vliegtuig iets te snel vloog, zijn mijn foto’s
daarvan mislukt.
In
ieder geval de zon scheen!!! Wat een verschil. En dan die geur bij het
uitstappen. Onbeschrijfelijk! Ja ik was in Afrika.
Maar
het was ook een beetje eng. Helemaal alleen in een land waar je nog nooit bent
geweest. Maar het stond blijkbaar op mijn gezicht geschreven dat ik van België
was, want wanneer ik aan het aanschuiven was bij de douane sprak een Belgisch
gezin mij aan. Raf, Mie en hun twee kinderen zaten op dezelfde vlucht als mij
want Mie gaat de volgende 4 maanden stage doen in Lusaka via VVOB. Deze familie
werd opgewacht door Leonie, zij regelt van alles voor VVOB. Omdat ik nog een
jong meisje ben en ik was helemaal alleen, hebben zij zich een beetje ontfermt
over mij. Dus samen hebben we eerst nog
genoten van het uitzicht over de luchthaven met een fris glas water/cola/fanta
(dewelke 70% suiker bevat en veel feller van kleur is dan de Belgische). Dan
hebben we enkele praktische dingen in orde gebracht zoals de SIM-kaarten (als
je mijn Zambiaans nummer wilt, moet je me eventjes een mailtje sturen) en het
geld. Ondertussen hadden Raf en Mie ook een huurwagen gevonden. Dus we waren
allemaal klaar om te vertrekken. Zij richting Lusaka, ik richting Kabwe.
Leonie heeft mij nog een lift gegeven tot halverwege het busstation en mij op
een goedkope taxi gezet. Deze bracht mij dan naar het busstation waar ik voor
de eerste keer kennismaakte het overweldigende Afrika. Zoveel mensen dat op een
fractie van een second rondom jou staan om er voor te zorgen dat je toch op hun
bus zou stappen. Nu had ik niemand meer rond mij om mij te helpen. Maar het
draaide heel goed uit. Ik kwam op een bus terecht dat zo goed als vol zat (ik
was namelijk de laatste), dus we konden direct vertrekken.
Aangekomen
in Kabwe, werd ik door Geoffrey (de oprichter van UNISPORT) van hier naar daar
meegenomen. Eerst mijn bagage afgezet bij hem thuis. Dan zijn we richting de
rugbyclub gegaan voor een lunch. En ja, ik had direct prijs.... een shima eten
zonder mes en vork. Geoffrey is blijkbaar een gekend persoon daar, want algauw
kwamen er vrienden van hem bijzitten. Zij namen ons mee naar een gebouw achter
de rugbyclub waar een lokale band aan het repeteren was, inclusief
dansers/-essen. Afrikanen zijn echte dansers, dus het duurde niet lang
vooraleer ze kwamen vragen om mee te dansen (ja…dit staat op film maar is niet
voor publicatie vatbaar).
Terwijl
we daar zaten te genieten van de muziek, kregen we bezoek van een aantal hoge
functionarissen. Dus op dag één stond ik al te praten met mensen van het
ministerie, goed bezig Rozemarijn (al zeg ik het zelf). Maar ook de
plaatselijke bevolking wou een goede indruk nalaten, bijvoorbeeld Mister
Zambia. Zijn echte naam weet ik niet, maar hij stelde zich voor als Mister
Zambia en als “I’m Zambia, know you’ve seen the real Zambia”
Daarna
wou Geoffrey’s kennis mij zijn school laten zien. Hij was een trotse leerkracht
van de Broken Hill Secondary School. Dus vandaar. Op dag één werd ik dan ook in
een keer geconfronteerd met de slechte omstandigheden in scholen (het was
statistisch gezien een heel normale school, d.w.z. zo’n 60 leerlingen per
klas).
En
dan kon ik eindelijk naar mijn gastgezin gaan. En je mag me echt een bofkont
noemen, want ik heb een fantastische familie. Mijn vader is een dokter, mijn
moeder (een zus van Geoffrey) is een tandarts, één van de dochters is een
opticien, een andere dochter is ook voor dokter aan het studeren en dan is er
nog een zoon en een dochter die thuis wonen en nog een zoon die in Lusaka aan
het studeren is. Het huis is eigenlijk vergelijkbaar met huizen in België. Elk
kind heeft zijn/haar eigen slaapkamer, er is een keuken, een eetruimte, een
ruime living, een badkamer met douche en bad en nog een apart toilet.
De
vader heeft eigenlijk heel de avond naar tv gekeken, voornamelijk naar de BBC.
Met gevolg: zelfs ik weet dat koningin Beatrix troonsafstand heeft gedaan.
Als
een soort van dank u wel, had ik een cadeautje meegebracht, nl. 2 kaartspelen (
kwartet en Skip Bo). Miriam (de opticien) en ik hebben dan ’s avonds nog een
spelletjes gespeeld en rond 21u ben ik dan richting bed gegaan.
Dinsdag 29 januari: afspraken op z’n
Afrikaans en the Global Warming
Neen
hoor, ik was absoluut niet moe vandaag en ik had absoluut geen nood aan een
rustig dagje. Dus Geoffrey zou in de ochtend naar de praktijk van mijn familie
komen om mij daar op te pikken om naar UNISPORT te gaan. Dat was toch het plan.
Ik
was dan ook flink om 6uur opgestaan (rond 5u begint het al ligt te worden),
ontbeten met de familie (op zijn Amerikaans met cornflakes, geroosterd brood,
ei en fruitsap/thee/koffie) en met hen meegereden naar hun praktijk waar we dan
rond 8 uur zijn aangekomen. Daar heb ik dan gewacht tot als Geoffrey kwam.
Gelukkig had Miriam niet veel patiënten vandaag, en kon ze mij gezelschap
houden, want het was pas om 11u30 dat Geoffrey kwam opdagen. We kwamen maar net
op tijd bij UNISPORT aan om de andere vrijwilligers te zien (scholen, en dus ook UNISPORT, stoppen
op de middag). Ook kreeg ik de “nieuwe “ gebouwen van UNISPORT te zien.
Vorig
jaar mochten zij gebruik maken van een grote tent van Don Bosco, maar de
priesters wilden dit niet meer zodus moest UNISPORT opzoek gaan naar een nieuwe
locatie. Via via zijn ze uiteindelijk in een leegstaand gebouw op de oude mijnsite
terecht gekomen. De gebouwen zijn qua
grootte en indeling ideaal voor een schooltje. Het enigste probleem is dat er
geen water of elektriciteit aanwezig is.
Zoals
gezegd liggen de gebouwen op de oude mijnsite. De vorige president van Zambia
heeft tijdens zijn beleid heel wat staatsbedrijven geprivatiseerd, ook zo de
zinkmijn in Kabwe. Maar voor deze mijn werd geen overnemer gevonden, dus ze werd
gesloten en vele mensen verloren hun job. Om toch wat geld te verdienen,
“werken” deze mensen nog steeds op de site. Ze verzamelen grote steenblokken
(afkomstig uit het afval van de mijnen) en kappen deze in kleine stukken om ze
te verkopen.
Momenteel
werkt er ook een Duits bedrijf op de mijnsite. Zij verwerken koper dat
ingevoerd wordt uit Congo. Als alles goed gaat, breng ik morgen een bezoek aan
dit bedrijf.
Deze
wandeltocht langs UNISPORT en de mijnsite richting een restaurantje duurde
ongeveer 1uur. Maar ik kan u vertellen dat ik al goed verbrand ben.
Tegen
dat we aangekomen waren aan het restaurant vond Geoffrey het veel te warm om
nog te bewegen. Dus zijn we daar maar gebleven tot 18u30. Met daar bedoel ik
een soort lodge waar je dus een restaurantje had, 2 bars en enkele
gastenkamers.
Zoals
ik gisteren al zei, is Geoffrey een gekend persoon, dus kwam hij daar veel
kennissen tegen. Eén daarvan was al een
wat oudere man, die wist te vertellen dat Zambia grote problemen had door de
Global Warming. Normaal zijn januari en februari heel regenachtig (o.w.v. het
regenseizoen), maar momenteel is het hier zo droog als in augustus (hoogtepunt
van het droge seizoen).
Iets
later kwam er een koppel binnen (Hannah en Alfa). Hannah is een jonge vrouw van
22 jaar en gelukkig ook heel sociaal, dus had ik iemand om mee te praten (de
mannen schakelen nog al eens gemakkelijk over op Bemba, waar ik natuurlijk geen
woord van versta). Van haar heb ik geleerd dat Chinezen kleren produceren in 3
verschillende categorieën (wij Belgen krijgen kleren uit de eerste categorie).
Veel arme Zambianen kopen kleren uit de 3e categorie, omdat deze
heel goedkoop zijn. Het probleem met deze kleren is dat je ze maar één keer
kan dragen, want als je ze wast,
verliezen ze al hun kleur en de ze scheuren ook heel snel. Maar ook zij kwam
via wat omwegen terecht bij de Global Warming. Dit is dus blijkbaar echt een
probleem, vooral sinds vorig jaar. De seizoenen zijn niet meer wat ze geweest
zijn en het is veel te droog en warm.
Rond
18u begon het cafétje goed voltelopen met mensen. Want deze avond was het voor
Zambia een belangrijke wedstrijd in de Africa Cup (Zambia heeft helaas niet
gewonnen, ze zijn dan ook uitgeschakeld). Gelukkig voor mij, wou Alfa mij naar
mijn gastgezin brengen en had ik nog een rustige avond. Miriam en ik hebben om mijn laptop naar foto’s
en filmpjes uit België gekeken terwijl de rest naar de voetbal aan het kijken
was.
Woensdag 30 januari Sable Zink, een koper -
verwerkend bedrijf
Om
5u30 werd ik vandaag gewekt door de vogels aan mijn raam. Het startsein voor
een nieuwe dag.
Afspreken
blijkt echt niet simpel, want net zoals gisteren zou Geoffrey mij in de
praktijk komen oppikken, maar we waren daar nog maar goed en wel aangekomen of
ik kreeg telefoon om te vragen of ik niet aan een bepaalde winkel op hem kon
wachten. Mijn vader moest er eens mee lachen (hij heeft meer de Westerse
mentaliteit) en bracht me dan terug naar de stad. Gelukkig moest ik vandaag
niet zolang wachten. Via wegenissen tussen de “velden” wandelden we naar
UNISPORT, waar ik direct les mocht geven. Onvoorbereid werd ik dus voor een
“klas” gezet. De vrijwilliger Vincent bleef gelukkig mij bij om zo nu en dan iets
te vertalen, want sommige kinderen verstaan zeer slecht Engels. Dus vandaag
mijn eerste lesje wiskunde gegeven in UNISPORT.
Ook al is het geen officiële school, de kinderen zijn er wel gedrild.
Als je binnenkomt staan ze onmiddellijk recht om u te groeten, en gaan pas
zitten wanneer jij dat zegt.
Na
dit lesje mocht ik een bezoek gaan brengen aan Sable Zink. Het bedrijf dat nu
op de mijnsite werkt. Dit was voor mij alvast een heel leerrijke ervaring.
Volgens Joana (mijn andere zus hier) is dit een heel grote eer, want normaal
mag niemand op het bedrijfsterrein komen.
Sable
Zink heeft een zusterbedrijf in Congo, via dit bedrijf wordt er ruwe koper
geïmporteerd. Deze wordt dan in Zambia verwerkt tot koperplaten.
De
man die ons een rondleiding heeft gegeven, mr. Kacha (kwacha zonder de w), was
zeer vriendelijk. En als ik wou, mocht ik altijd nog eens terug komen.
(sorry
mensen, ik was mijn fototoestel vergeten, maar ik ga waarschijnlijk later nog
wel eens terug voor foto’s)
Mr
Kacha, is ook een van de mensen die er voor gezorgd hebben dat het bedrijf zijn
oude computerschermen niet naar het stort hebben gedaan, maar dat ze gedoneerd
werden aan UNISPORT. Jammer genoeg waren het enkel computerschermen, zodus
kunnen ze er nog niets mee doen.
Na
het bezoek aan de fabriek was het tijd om naar Bwacha High School te gaan. Dit
is de school waar ik mijn feitelijke stage zal doen. Voor zover ik mij kan
oriënteren ligt Bwacha helemaal aan de andere kant van de stad dan UNISPORT.
De
directeur wist niet helemaal wie ik was, maar ik mag morgen terugkomen om dan
mijn stagerooster op te stellen. Om 8u morgenvroeg wordt ik daar verwacht, dat
is dus ongeveer om 7u de bus nemen… dat wil zeggen om 6u30 thuis vertrekken.
Dus
morgen zal ook weer best een zware dag worden. Daarom ben ik des te blijer dat
ik vandaag al om 14u terug was bij mijn gastgezin.
In
de late namiddag begon plots heel het land te feesten. Het gerucht ging de
ronden dat Zambia terug meedeed in de Africa Cup omdat Burkina Faso
gediskwalificeerd zou zijn. Maar tegen de avond werd het duidelijk dat het maar
een gerucht was.
Voor
diegene die zich afvragen hoe ik het red zonder viool. Awel, tot nu toe vrij
goed. Een van de dochters (Joana) heeft een blokfluit en er staat een klein
keyboard in de living. Gisteren heb ik Joana de basis van blokfluit geleerd, en
Miriam heeft al gevraagd of ik haar niet een liedje op het keyboard kan
aanleren. Het is dan wel geen viool,
maar ik kan toch muziek maken.
Donderdag 31 januari 2013: Can you take me
to Belgium, een applaus en de processie van Echternach
Vannacht
had ik maar slecht geslapen, en het viel dan ook hard tegen dat om 5u45 de
wekker ging. Maar ja… het zij zo. Dus ik vroeg uit de veren, een verfrissende
douche genomen en dan richting Bwacha. Joana was zo vriendelijk geweest om met
mij tot in aan de bus te wandelen (25 minuten). Hup, de bus op en richting
Bwacha. Ik was de enigste passagier op de bus, buiten mij had je de chauffeur
(natuurlijk) en dan nog 2 mensen waarvan ik niet goed weet wat hun taak is. Eén
van hen probeerde mij te overhalen om hem toch maar mee naar België te nemen.
Ruim op tijd kwam ik Bwacha High School aan,
maar voor Afrikanen is dat geen probleem. Gelukkig was het hoofd van het
departement wiskunde vandaag wel aanwezig. Dus kon alles voor mijn stage in
orde gebracht worden. Ik kreeg een hele stapel boeken (maar liefst 5, ik hoop
dat ik die niet allemaal tegen Pasen moet gezien hebben) mee, een schrift en
een blauwe en rode balpen (ja ze zorgen daar goed voor hun leerkrachten). En ik
werd daar echt helemaal in een luxe positie geplaatst, want ik kreeg de beste
klas van de 11e graad (leeftijd 5e middelbaar) met
slechts 25 leerlingen. Deze leerlingen verwelkomde mij alvast met een warm
applaus wanneer het departementshoofd mij voorstelde.
Op 3
kwartier was alles daar geregeld en kon ik terug richting Kabwe. Bussen hebben
er geen vaste stopplaatsen (officieel wel, maar ja….) en al helemaal geen vaste
uren. Dus op goed geluk naar de bushalte. Ik was daar nog niet aangekomen of ik
kon al opstappen. Jammer genoeg duurde de rit richting Kabwe twee keer zo lang
als die naar Bwacha. Want de chauffeur was deze keer zo vriendelijk om elke
keer wanneer er iemand wou opstappen een stukje terug te rijden, een extra
straat in te rijden,…. Dus het was 5 meter vooruit, 3 achteruit, 5 vooruit,
enzovoort enzovoort.
Uiteindelijk
zonder brokken in Kabwe aangekomen (de wegen zijn namelijk in zeer slechte
staat). Maar de bus zette ons niet op de normale plaats af, dus voor mij was
het een beetje zoeken om terug op bekend terrein te geraken. Na wat rondwalen,
kwam ik eindelijk aan bij Shoprite (een grote winkel op het kruispunt tussen
Bwacha, UNISPORT en mijn huis). Snel een telefoontje naar Geoffrey en dan
verder wandelen naar UNISPORT om daar om 10u30 aan te komen. Vandaag heb ik
daar vooral geobserveerd en gemerkt dat kinderen vaak gewoon maar overschrijven
van het bord zonder het te snappen. Dus tijd om daar verandering in te brengen.
Geoffrey en Vincent heb ik al kunnen overtuigen om voor onderwerpen als optelling/aftrekking/vermenigvuldiging/deling
steentjes of zaden te gebruiken om het te visualiseren en om het concreet te
maken voor de kinderen in de hoop dat ze het dan beter begrijpen. Rond 12u
zaten de lessen er op.
Na
een wandeling van een uur ben ik dan eindelijk terug thuis. Omdat het al meer
dan een week niet geregend heeft, is alles heel stoffig. Met gevolg, dat tegen
wanneer ik thuis aankom, al mijn kleren rood zien.
Hoogst
tijd dus om alles een keertje te wassen. Dit gebeurd gewoon in de badkuip en ik
ben nog geen volle week ver, maar er zijn al kleren bij die ik niet meer proper
krijg.
Na
mijn handwasje was ik zo moe, dat ik gewoon op bed in slaap ben gevallen om om
16u weer wakker te schieten. Maar dat uurtje slaap heeft mij goed gedaan.
Ik
hoop vandaag ook eventjes op het internet te kunnen. Gewoon om eens eventjes te
horen/zien hoe het in België is.
